Yeter, kendimden bahsettiğim;
az daha Sacco’yu unutuyordum.
Sacco da benim gibi işçi,
kendini bildi bileli işinin âşığı, işinin ehli,
kazancı yerinde, işi yolunda,bankada hesabı da var,
karısı akça pakça , kendi halinde bir hatun
iki de gül gibi çocuğu var, kutu gibi bir evi,
bir yanında bir çay akar, öbür yanı orman.
Sacco duygulu, namuslu, inanır adam, insan adam Sacco,
tabiata vurgun , insanlığa âşık, erkek adam Sacco;
insanlık aşkına, hürlük uğruna
varından yoğundan vazgeçmiş,
para dememiş, rahat dememiş ,bırakmış hepsini,
canı gibi sevdiği karısını, çocuklarını
ve canını hiçe saymış Sacco.
Hırsızlık etmek Sacco’nun aklından bile geçmemiştir,
nerde adam öldürmek !
Ne o ne ben , aklımız ereliberi ,
alınterimizle kazandığımızdan gayrısına el sürmemişiz,
haram lokma geçmemiş gırtlağımızdan,
değil hırsızlık etmek !
Ne diyorlardı? Ben daha hinoğlu hinmişim;
doğru ,ağzım daha iyi laf yapıyor ama
bilin ki o arınmış inancı haykıran, o erkekçe sesi dinlerken,
Sacco ayağa kalkıp; konuşmağa başladı mıydı hatırlıyorum da
nelere göğüs gerdiğini, nelerden vazgeçtiğini
onun yanında bir hiç olduğumu anlıyorum,
yaşarıveriyor birden gözlerim,
birşey tıkanıyor şuracığıma,
beni ağlarken görmesin diye
bilseniz,kendimi nasıl zoruna tutuyorum;
işte bu adama hırsız dediniz, kaatil dediniz,mahkûm ettiniz.
Sacco unutulmayacak ama,
Katzmann‘ın kemikleri, sizin kemikleriniz hep
unufak olduktan sonra ,
Katzmann’ın adı, sizin adınız,kanunlarınız,nizamlarınız ve o sahte Tanrınız
Ve insan insanın kurdudur diyen bu uğursuz çağ,
hepsi hepsi geçmişe karıştıktan ,
silinip gittikten sonra bile
halkın gönlünde yaşayacak Sacco.
Bunlar gelmese başıma, siz çıkmasaydınız karşıma,
ona buna dert anlatacağım diye köşe başlarında
harcar giderdim ömrümü,
silik, belirsiz, yenilmiş titretir giderdim kuyruğu.
Ama şimdi öyle mi ya!
Bizim başarımız bu ölüm,bizim zaferimiz bu.
Dünyada aklımıza gelmezdi böyle yararlı olacağımız,
insanlık için adalet için hürlük için
eskaza gördüğümüz bu hizmeti
bir kere değil,on kere yaşasak yapamazdık.
Dediklerimiz, hayatımız, çektiklerimiz hiç kalır bunun yanında
hiç kalır yanında idamımız-bir kunduracıyla bir işportacı parçasının
idamı
Yaşayacağımız o son anı elimizden alamazsınız ya!
O bizim işte, o bizim zaferimiz.
Bartolomeo Vanzetti-Yargıçlara Son Söz
az daha Sacco’yu unutuyordum.
Sacco da benim gibi işçi,
kendini bildi bileli işinin âşığı, işinin ehli,
kazancı yerinde, işi yolunda,bankada hesabı da var,
karısı akça pakça , kendi halinde bir hatun
iki de gül gibi çocuğu var, kutu gibi bir evi,
bir yanında bir çay akar, öbür yanı orman.
Sacco duygulu, namuslu, inanır adam, insan adam Sacco,
tabiata vurgun , insanlığa âşık, erkek adam Sacco;
insanlık aşkına, hürlük uğruna
varından yoğundan vazgeçmiş,
para dememiş, rahat dememiş ,bırakmış hepsini,
canı gibi sevdiği karısını, çocuklarını
ve canını hiçe saymış Sacco.
Hırsızlık etmek Sacco’nun aklından bile geçmemiştir,
nerde adam öldürmek !
Ne o ne ben , aklımız ereliberi ,
alınterimizle kazandığımızdan gayrısına el sürmemişiz,
haram lokma geçmemiş gırtlağımızdan,
değil hırsızlık etmek !
Ne diyorlardı? Ben daha hinoğlu hinmişim;
doğru ,ağzım daha iyi laf yapıyor ama
bilin ki o arınmış inancı haykıran, o erkekçe sesi dinlerken,
Sacco ayağa kalkıp; konuşmağa başladı mıydı hatırlıyorum da
nelere göğüs gerdiğini, nelerden vazgeçtiğini
onun yanında bir hiç olduğumu anlıyorum,
yaşarıveriyor birden gözlerim,
birşey tıkanıyor şuracığıma,
beni ağlarken görmesin diye
bilseniz,kendimi nasıl zoruna tutuyorum;
işte bu adama hırsız dediniz, kaatil dediniz,mahkûm ettiniz.
Sacco unutulmayacak ama,
Katzmann‘ın kemikleri, sizin kemikleriniz hep
unufak olduktan sonra ,
Katzmann’ın adı, sizin adınız,kanunlarınız,nizamlarınız ve o sahte Tanrınız
Ve insan insanın kurdudur diyen bu uğursuz çağ,
hepsi hepsi geçmişe karıştıktan ,
silinip gittikten sonra bile
halkın gönlünde yaşayacak Sacco.
Bunlar gelmese başıma, siz çıkmasaydınız karşıma,
ona buna dert anlatacağım diye köşe başlarında
harcar giderdim ömrümü,
silik, belirsiz, yenilmiş titretir giderdim kuyruğu.
Ama şimdi öyle mi ya!
Bizim başarımız bu ölüm,bizim zaferimiz bu.
Dünyada aklımıza gelmezdi böyle yararlı olacağımız,
insanlık için adalet için hürlük için
eskaza gördüğümüz bu hizmeti
bir kere değil,on kere yaşasak yapamazdık.
Dediklerimiz, hayatımız, çektiklerimiz hiç kalır bunun yanında
hiç kalır yanında idamımız-bir kunduracıyla bir işportacı parçasının
idamı
Yaşayacağımız o son anı elimizden alamazsınız ya!
O bizim işte, o bizim zaferimiz.
Bartolomeo Vanzetti-Yargıçlara Son Söz