Tarihe geçen bir söz mü bilemem ama bence geçmesi gereken bir söz
Cicero şöyle der:
Tartışırken iddiaya güç kazandırmak için otorite davranışa ağırlık verilmemelidir. Çünkü öğretmek iddiasında olanların otoriter davranışları,öğrenmek isteyenlerin öğrenmelerini engelleyen bir ortam yaratır. Öğrenmek isteyenlerin bu duruma düşürülmesi,onları kendi yargılarını kullanmaktan alıkoyar ve üstat olarak karşılarında bulunan kişinin her sözünü çözümleyici bir yargı olarak kabul ederler. Doğruyu söylemek gerekirse,tartışma sırasında bir savın gerekçesi sorulduğunda,"üstadımız böyle dedi" şeklinde yanıt verdikleri söylenen Pyhtagorasçıların yöntemlerini kabul taraftar değilim. "Üstadımız böyle dedi", sözünde ki "üstattan" kastettiklerini Pythagoras olduğu biliniyor elbet.
Yargısı önceden verilmiş düşünce demek, aklın desteğinden yoksun bir otorite kurmak demektir.
Ptyhagoras'tan kasıt Pisagor teoremini bulan Pisagor'dan bahsediyor. Pisagor genel olarak kendi düşünceleri ile ağırlıklı ilerleyen ve bu düşüncelerine karşı çıkıldığında sinirlenen birisi. Hatta Pyhtagorasla ilgili aklıma bir gelmişken ve hatırladığım kadarıyla bir şey paylaşayım:
Pyhtagoras'ın matematiği Rasyonel sayıları tanımlayan bir matematik. Ama bu matematik İrrasyonel sayıları tanımlamada yetersiz ve Pisagor bunu kabullenemiyor. Yani genel olarak "Rasyonel Sayılar vardır" temeli üzerinden kurulmuş bir matematik. Ama Pisagor'un öğrencilerinden biri (
√2'nin tam karşılığı nedir) sorusunu sorunca ve Pisagor bu soruyu cevaplandıramayıp sinirlenince bu öğrencisini denizde boğdurtuyor diye bir küçük hikaye var.
√2 genel olarak irrasyonel bir sayı olup Pisagor'un matematiğine darbe indiren sayı olduğu için böyle bir girişime giriyor kendisi. Burda da Pisagor'un sadece otoriter bir tavır takınmayıp, açık görüşlü olmayışı onu doğma olmaktan kurtaramıyor. Tabi bizlere kazandırdığı şeyler mevcut onların hakkı yenmez ama sadece keşiflerini görüp bunları görmemekte eleştiriye aykırı bir durum.
Cicero'nun sözüne gelirsek bence halen günümüzde geçerliliğini koruyan bir söz. Bir bilim adamı olsun veyahut bir felsefeci veyahut bir din adamı farketmez genel olarak böyle ama bilim adamı ve felsefeci konusu biraz istisna oluyor.
