Kitapların Dizi ve Film'e Uyarlanması Hakkında

İlk önce konunun sağlıklı bir biçimde tartışılmasını dileyerek konuya başlamak istiyorum.

Bildiğiniz üzere, çoğu filmler ve diziler kitaplardan uyarlanarak karşımıza çıkıyor. Bunu en iyi örnekleri ve bilindik olan(benim aklıma gelen), Sherlock Holmes, Yüzüklerin Efendisi, The Man In The High Castle v.s.

Uyarlama süreci ise farklı yollarla geçiyor ama ben 2 türlü ele alacağım.

1) Kitaptaki her şeye sadık kalınarak filme veya diziye geçirilmesi. Yani filme geçiren yönetmen, senarist herhangi bir değişiklik yapmadan bunu bize sunuyor. Mekan, zaman, kişiler hep kitaptaki duruma göre dizayn ediliyor.

Örnek vermem gerekirse,kitapta ana karakter sarışınsa, filmde de ana karakteri canlandıran oyuncu sarışın oluyor.

2) Kitaptaki bazı şeylerin değiştirilerek film veya diziye geçirilmesi. Bu ise günümüzde en çok tartışılan durumlardan biri ve benimde tartışmaya dökmek istediğim konu bu. Şimdi ben burda ne demek mi istiyorum?

Örnek vermem gerekirse, Kitaptaki ana karakter sarışın ve beyaz tenli ise, filmde bu karakteri canlandıran kişinin kel ve siyah tenli olması. Bu tabi sadece olayın anlaşılması için uydurduğum bir örnek.

Discorddaki tartışmalardan sonra gidişatını merak ile beklediğim bir konu. Rez alayım önlerden.

Bence bir kitabı filme uyarlarken kurgunun gidişatı, mekanlar gibi şeylerde ufak değişiklikler yapılabilir çünkü bir kitabı tamamen olduğu gibi filme aktarmak çok zor olsa gerek; ama söz konusu karakterler olduğunda karakterlerle ilgili önemli detayları bu kadar önemli ölçüde değiştirmek yazarın eserine saygısızlık oluyor gibi. :s

Keko ne diyorsa tersi diyorum.

Benim için sorun teşkil etmez. Mesela zenci, dişlek hermione yerine Emma Watson ı gördüğüm için mutluyum ben.
Benim için önemli olan karakterin dış görünüşünden çok kitaptaki konunun filme doğru aktarılabilmesi.

Eder.

Yazılı eser ile sinema/dizi çok farklı mecralar. Bu yüzden birinden ötekine dönüşte ister istemez bir şeyler değişebilir. Burada kitaptan dizi/filme dönüşte yüzlerce farklı etken söz konusu zaten.
Yapımcı/yönetmen karaktere çok fazla uyan A kişisi yerine fiziksel olarak karakterle hiçbir bağı olmayan B kişisiniz tercih edebilir. Bu yazar ve sözleşme dışında kimseyi ırgalamaz:d

Bugünden geçmişe bakalım. Tolkien kendi eserinde ezilmiş azınlık grupların belli başlı özelliklerini eserlerinde işlemedi diye eseri bugün başka mecraya dönüşürken pekala eklenebilir. Kimse yazarın tercihlerine saygı duymak zorunda değil. Aynı şekilde yönetmen ve yapımcının tercihlerine de saygı duymak zorunda değil.

Ben karakterlerin fiziki özelliklerinin değişmesini doğru bulmuyorum. Çünkü hayal ettiğin kişiyle dizi/film de gördüğün kişi bambaşka oluyor. Bu da eserin canlılığını kaybetmesine sebep oluyor.


Bir kitap dizi/film'e dönüştürülecekse eğer hikayeye etki etmeyen bazı karakterler pek tabi çıkartılabilir. Bunda bir sorun görmüyorum, Game Of Thrones'daki gibi gereksiz karakterlerin olmaması dizinin süresi için iyi bir hamleydi. Lakin diziyi yaparken %80 oranında kitaba sadık kalınmıyor, olaylar o kadar kısa metrajlı çekiliyor ki, sonraki bölümlerle beraber boşluk oluşuyor insanın zihninde. O yüzden 2. seçenek genelde eserin basitleşmesini ve kalitesizleşmesini sağlar.

Örn: Victarion Greyjoy'un işlenmemesi.
Martell hanedanının 4 kişilik grubun ele geçirmesi gibi.


1. seçenek ise çok daha makul olsa da çoğu yapımcı şirketin bütçesine göre bir eser ortaya çıkartmak zor. O yüzden genelde 2. seçenek üzerinde durulup, hikayenin kopuklaşmasına neden oluyor. Yeter bu kadar mağdur edebiyatı. xd

Paralel evren cart curt gibi bir sürü türevi olan, bölüm sayısı arşa ulaşmış, bir sürü yazarın elinde geçmiş Marvel / DC gibi evrenlerde bunun yapılması herhangi bir sorun teşkil etmez. İyi oturmuş bir şekilde filme konulursa neden olmasın. Zaten genel itibariyle ırk, cinsiyet kavramı çok önem arz eden eserler değil bunlar.

Ama mesela adam kendi kafasında bir mitoloji kurmuştur ve ırklar falan eserde büyük önem arz ediyordur; bu durumda esmer ya da kulakları sivri olmayan bir tolkien elfi ya da boyu uzun ve rastalı bir hobit falan görsem garipserim. Ne gerek var. :I

Bunun dışında eserin orijinalindeki cinsiyetini ya da cinsel yönelimini değiştirmek o kadar garipsediğim bir şey değil, hikayenin içinden geçmiyorsan umrumda olmaz. Kitabı okurken de bu hetero mu biseksüel mi diye düşünmem. Ha ama mesela Beren ve Luthien' nin cinsel yönelimlerini değiştirsinler de istemem. İlla böyle bir uyarlama yapmak isteniyorsa hali hazırdaki karakterleri hikayeyi değiştireceklerine, hikayeyi bir konsept olarak kullanıp farklı karakterler ortaya çıkarsınlar, farklı bir hikaye yaratsınlar ama yine Yüzüklerin Efendisi evreninde geçsin mesela. Ne gerek var halihazırdaki karakterin cinsel yönelimini değiştirmeye? Beren ve Luthien dışında Cerem ve Kutien diye bir lezbiyen çift varmış, bu da onun hikayesi de geç. Bir mesaj vereceğim diye hazırda var olan hikayeyi değiştirmek, üzerine eklemeler yapmak kolaya kaçmak gibi geliyor.

sorun teşkil etmez .

Bence bunun en iyi örneklerinden biri Watchmen. Dizisi de var filmi de. Filmi güzel bir uyarlama olsa da çizgi romanın üstüne hiçbir şey koyamamışlar. Birebir uyarlama dandik bir şey. Uyarlamalarda bazı şeyleri değiştirme taraftarıyım. Bu karakterin ten renginden falan ibaret olmamalı tabi.
Watchmen dizisinde mesela filmden bilmem kaç sene sonrasının dünyasını ele alıyor ve çok güzel bir şekilde anlatıyor. Aynı evren üzerine şekillenmiş farklı bir hikaye. Film kendi özelinde çok iyi olsa da kitaptakini yüzde yüz geçirmek keyif verici değil. Sinema filmleri de sonuçta bir sanat eseri değil mi? birebir kopya sanat eseri mi olur?

Ya da bir başka dizi The leftovers. Üç sezonluk dizide ilk sezon kitabın hikayesini sadık bir şekilde anlatıp kalan 2 sezonu tamamen senaristin kendi hikayesi ve diziye o kadar iyi yedirilmiş ki kitabın üstüne çıkmış.. kitabı okumadım ama birçok kişi böyle diyor ve hikayeye bakarsakta öyle olmalı.

Yani birebir uyarlama yerine bazı şeylerin hikayenin özüne sadık kalınarak değiştirilmesi taraftarıyım. Karakterin görünüşünü ırkını falan değiştirmekle uyarladığın eserin üstüne çok bir şey koymuş olmuyorsun.

The Shining, Kubrick tarafından yapıldığı zaman on numara beş yıldız olmuştur. Buna karşın kendini bir şey sanan Stephen King malı, filmi tekrar çekmeye kalkıp bok etmiştir. Yani kitabın yazarı da olsan film bok gibi olabiliyor. Zaten Stephen King'in kitaplarının sinemaya uyarlanması en uygun kitaplar olduğunu düşünüyor olmamın sebebi de buradan geliyor. Adamın kitaplarının %66'sı bomboş. Bunu bire bir uygulamaya kalktığın zaman ortaya rezil rüsva, sıkıcı bir şey çıkar.

Böylelikle hem Stephen King'i gömdük hem de ikinci yola farklı bir bakış açısı sunduk. İyi günler efendim.